Cultuur snuiven in Anuradhapura

 We vragen ‘s ochtends na het ontbijt aan de eigenaar maar meteen of we morgen wat eerder kunnen ontbijten. We hebben namelijk een lange dag voor de boeg. We moeten ruim 90km fietsen en deels onverhard. Dat is bij deze temperatuur geen sinecure. “Why so early madam, where are you going tomorrow”. “We go to Dambulla it’s more than 90km and sometimes we have bad road” “Oh Dambulla, that is only three hours cycling madam”. Oke deze man heeft dus nooit gefietst. We lachen hem vriendelijk toe. Als we ons ontbijt morgen maar om zeven uur krijgen.

We vertrekken om negen uur richting Anuradhapura, de oude koningsstad en vroegere hoofdstad van Sri Lanka met een getekend plattegrondje van de eigenaar. Het is al verschrikkelijk warm rond dit uur. Voor alle zekerheid hebben we vandaag toch maar sokken meegenomen om eventueel aan te trekken bij de tempels om onze voeten niet te verbranden. We kopen twee ‘tickets for one day’. Helaas krijgen we er geen plattegrond bij. De dame van de ticketoffice heeft een oud vaal exemplaar onder haar bureaumat met een paar rood ingetekende stippen van de bezienswaardigheden. Een kopie kan ze niet maken, en ze zegt dat we een foto kunnen maken op onze telefoon. Dus moeten we het weer doen op mijn richtingsgevoel. Komt goed. 

We rijden meteen naar de mooiste stoepa van Anuradhapura; de Ruwanweli Seya met een prachtige enorme grote ronde koepel. We lopen er een rondje omheen. Als ik de tekst uit onze reisgids voorlees aan Hans, begint Hans steeds verwarder te kijken. Hij draait zich om om te zien of er soms nog een stoepa staat. De stoepa uit de gids moet wit zijn en dan merken we dat we bij de verkeerde stoepa staan. We vragen aan een echte gids die net zijn twee toeristen voor de stoepa heeft afgeleverd welke stoepa dit dan is. Hij wijst ons naar de juiste stoepa, maar hij adviseert ons die als laatste te bezichtigen en een rondje tegen de klok in te rijden. Dat doen we dan maar. 

Anuradhapura is gesticht in de 4e eeuw v.C. Maar liefst 119 Singalese koningen hebben er gewoond tot de 9e eeuw n.C. De stad had een irrigatiesysteem van kanalen van totaal 1000 km. Het was een stad met afzonderlijke wijken voor verschillende beroepen. Ook woonden er heel veel monniken. En uiteraard zoals dat vroeger ging werd er gevochten over en weer tussen tussen de Singalezen en de Tamils en viel de stad steeds in andere handen. In 846 n.C. werd besloten een andere hoofdstad te kiezen. Weer later werd de stad verlaten en werd de stad overwoekerd door het oerwoud. Pas in 1912 werd de stad uitgegraven door een Britse archeoloog.

We worden vandaag vaak aangesproken door de lokale bevolking. Allemaal denken ze al te weten dat we Dutch zijn. Als we vragen “why?”, krijgen we steeds hetzelfde antwoord. Because you are so tall and you cycle. All the Dutch people cycle”. Dat fietsimago hebben we dan blijkbaar in het buitenland.

Bij alle bezienswaardigheden waar we even stoppen zetten we onze fiets op een veilige plek met een extra kabelslot er omheen. Hans heeft op zijn fiets ook nog een groene propzak achterop de bagagedrager onder de snelbinder zitten. Daar zitten frisbees en strandballen in om onderweg uit te delen als we kinderen tegenkomen of als we langs een school komen. Als we na een bezoek van een van de stoepa’s  terugkomen is Hans zijn propzak verdwenen. We zijn nog geen half uur weggeweest en we zijn teleurgesteld  dat de bagage is verdwenen. Hans vraagt aan een Srilankaanse jongen of hij toevallig iets heeft gezien. “Oh sir, in Sri Lanka we don’t steel” “I think the monkeys took it”. Stom, niet aan gedacht. Hij kijkt in de boom die naast onze fietsen staat. En warempel daar hangt een groene propzak, open gescheurd en de strandballen op de grond gegooid. “The monkeys don’t like what you brought hi hi”. De vriendelijke man haalt heel behendig onze propzak uit de boom, terwijl Hans zijn strandballen weer verzamelt. Je ziet de man denken “Wat moet zo’n grote vent nou met zo veel strandballen”. Hebben we dus maar even uitgelegd. 

Er zitten hier dus overal heel veel apen en het is nu waarschijnlijk net het seizoen geweest dat er heel veel jonge aapjes zijn geboren. Het is echt een feest om dat kleine grut over elkaar heen te zien buitelen. De kleine aapjes proberen alles uit en zijn echt de wereld aan het ontdekken. Dat gaat natuurlijk met vallen en opstaan wat een heel koddig gezicht is. Ze springen vaak mis en springen nog heel onwennig hun moeder achterna, wat niet altijd goed afloopt. Maar alles onder het toeziend oog van een moeder aap. Als ze te baldadig worden, worden ze tot de orde geroepen en worden opgepakt en hangend  onder moeder meegenomen.

We rijden van de ene prachtige stoepa naar de andere nog mooiere stoepa. De stoepa’s zijn allemaal gemaakt van bakstenen met klei. Het moeten enorme grote bouwkundige projecten zijn geweest waar heel veel jaren met heel veel mensen aan is gewerkt. Ze zijn allemaal massief van gebakken rode stenen. Sommige stoepa’s zijn daarna wit gemaakt met een soort pleisterwerk er over heen. De mooiste en belangrijkste stoepa die we aan het eind van onze tocht bezoeken Ruwanweli Seyi werd in de 2e v. C. gebouwd is 55 m hoog. Een andere stoepa, de Jetvana stoepa van rode baksteen is met een hoogte van 122 m de grootste  van Sri Lanka. De hoeveelheid bakstenen is genoeg voor een muur van 640 km lengte, 3 m hoog en 30 cm dik. Het is niet te bevatten hoe dat 1700 jaar geleden moet zijn gegaan. 

Bij de laatste stoepa die we bezoeken hebben we eindelijk door waarom er dus overal grote kokosmatten liggen. De stenen branden onder onze voeten. Het is zo heet dat je niet stil kan blijven staan. We kunnen niet rustig blijven lopen. En gaan steeds sneller lopen naar een stuk schaduw of een stukje kokosmat. We lopen alsof we op eieren lopen. 

Al dat geslenter maakt dorstig en op een geïmproviseerd terras bij een kraampje met wat stoeltjes besluiten we wat te drinken. Hans neemt cola, maar ik moet toch een kokosnoot proberen. Dat hebben we wel eens eerder gedaan in Cuba en toen vonden we het echt niet lekker. In Sri Lanka hebben ze de koningskokosnoot. Een kleiner soort, beetje gelig van kleur. Dat moet lekkerder zijn. Waarom heet je anders ‘koningskokosnoot’. De verkoopster hakt er behendig met een paar ferme klappen met een groot hakmes een gaatje in de kokosnoot voor het rietje en inderdaad het smaakt lekker. Als de kokosnoot leeg is, gebaart de verkoopster iets. Ik begrijp eruit dat ze de kokosnoot doormidden wil hakken. Ik krijg twee helften kokosnoot terug en nog een rond stukje dat ze behendig van de kokosnoot heeft afgeslagen. “Spoon”, zegt ze en ze gebaart dat ik daarmee de kokosnoot moet leeg schrapen. Er komt van de binnenkant een wat slijmerige doorzichtige smurrie op mijn ‘kokosnootlepel’ en tot mijn verbazing is ook dit lekker. Heel anders van structuur dan de gewone kokos, maar wel heerlijk van smaak. 

Om drie uur hebben we genoeg cultuur geproefd en gaan we terug naar ons ‘resort’.

We eten daar vanavond weer net als gisteren waar de room boy ook de kok is en heerlijk Srilankaans kan koken.